آزمون تشریحی فیزیک
1) بردار مکان (بزرگی و جهت) در هر لحظه به انتخاب مبدأ مکان بستگی ………
پاسخ:
دارد
2) اندازه ی بردار جابهجایی بین دو لحظه، به انتخاب مبدأ مکان بستگی ………
پاسخ:
ندارد
3) بردار سرعت متوسط بین دو لحظه در جهت بردار ……… بین آن دو لحظه است.
پاسخ:
جابه جایی
4) بردار سرعت در هر نقطه، بر مسیر حرکت ……… است.
پاسخ:
مماس
5) شتاب متوسط بین دو لحظه در جهت ……… بین آن دو لحظه است.
پاسخ:
تغییر سرعت
6) در حرکت بر مسیر خمیده، اگر بزرگی سرعت ثابت باشد، بردار شتاب بر بردار سرعت ……… است.
پاسخ:
عمود
7) در صورتی فقط اندازه ی سرعت تغییر میکند که شتاب و سرعت ……… باشند.
پاسخ:
هم راستا
8) با حذف (زمان) بین معادله های حرکت ……… به دست میآید.
پاسخ:
معادله ی مسیر
9) در حرکت بر مسیر خمیده، اگر بردار سرعت و بردار شتاب بر هم عمود نباشند، جهت و بزرگی سرعت (هر دو) تغییر میکنند.
درستO نادرست O
پاسخ:
درست است؛ در صورتیکه بردار سرعت و شتاب بر هم عمود نباشند، شتاب دارای مؤلفه ی مماس بر مسیر و مؤلفه ی عمود بر مسیر است.
مؤلفه ی مماسی شتاب، اندازه ی سرعت و مؤلفه ی عمودی آن، جهت سرعت را تغییر میدهد.
10) شتاب برابر آهنگ زمانی تغییرات جابهجایی است.
درستO نادرست O
پاسخ:
نادرست است؛ شتاب آهنگ زمانی تغییرات سرعت است.
11) مؤلفهای از شتاب که بر مسیر مماس است سبب تغییر جهت سرعت و مؤلفهی عمود بر مسیر آن سبب تغییر اندازهی سرعت میشود.
درستO نادرست O
پاسخ:
نادرست است؛ به پاسخ تمرین 1 توجه کنید.
12) اگر در یک بازهی زمانی، سرعت متوسط صفر باشد، الزاماً جسم در آن بازه ساکن مانده است.
درستO نادرست O
پاسخ:
نادرست است؛ ممکن است در آن بازه جابه جایی یعنی صفر باشد و یا هیچکدام صفر نباشند. یعنی متحرک در آن بازه زمانی به جای اول خود برگشته باشد.
13) جهت بردار شتاب به جهت بردار سرعت بستگی دارد.
درستO نادرست O
پاسخ:
نادرست؛ جهت بردار شتاب به جهت بردار تغییر سرعت بستگی دارد.
14) در چه صورتی میگوییم ذرهای در یک بازهی زمانی در حرکت است؟
پاسخ:
اگر بردار مکان ذره ای نسبت به یک دستگاه مختصات معین با گذشت زمان تغییر کند (تابع زمان باشد) میگوییم ذره نسبت به آن دستگاه در حرکت است.
15) سرعت متوسط بین دو لحظه و سرعت لحظهای را تعریف کنید.
پاسخ:
سرعت متوسط بین دو لحظه برابر نسبت بردار جابهجایی به بازهی زمانی بین آن دو لحظه است، سرعت متحرک را در هر لحظه یا در هر نقطه از مسیر حرکت، سرعت لحظهی مینامیم؛ سرعت لحظهای مشتق بردار مکان نسبت به زمان است.
16) آیا ممکن است در مسیر خمیده شتاب حرکت ثابت باشد؟
پاسخ:
بلی، شتاب حرکت، مستقل از مسیر حرکت است (مانند پرتابه در شرایط خلأ).
17) چگونه میتوان نشان داد که متحرکی از نقطهی معینی میگذرد یا خیر؟
پاسخ:
اگر مختصات نقطهای در معادله ی مسیر متحرک صدق کند، معلوم میشود که متحرک از آن نقطه میگذرد.
18) چگونه میتوان با داشتن معادلههای حرکت در دو بعد، سرعت حرکت را در یک لحظه به دست آورد؟
پاسخ:
با مشتق گرفتن از معادلههای حرکت، نسبت به زمان مؤلفههای سرعت یعنی و بهدست میآید ، سرعت، برآیند این دو مؤلفه است و در نتیجه داریم:
، زاویهی سرعت با محور است.
19) اگر شتاب متحرکی در به صورت باشد، شتاب آن در لحظهی چهقدر است؟
پاسخ:
20) در حرکت ……… نمودار مکان - زمان خط راست است.
پاسخ:
یکنواخت بر خط راست
21) مساحت بین نمودار سرعت - زمان با محور زمان در دو لحظه برابر ……… بین آن دو لحظه است.
پاسخ:
جابه جایی
22) در حرکت ……… سرعت متوسط در بازهی زمانی با سرعت لحظهای برابر است.
پاسخ:
یکنواخت بر خط راست
23) در حرکت یکنواخت بر خط راست، نمودار سرعت - زمان ……… است.
پاسخ:
خط راستی موازی محور زمان
24) در حرکت شتابدار بر خط راست، نمودار مکان - زمان ……… است.
پاسخ:
منحنی
25) در حرکت شتابدار بر خط راست، سرعت متوسط بین دو لحظه برابر ……… است که نمودار مکان – زمان را در آن دو لحظه قطع میکند.
پاسخ:
شیب خطی
26) در حرکت بر خط راست با ……… سرعت متوسط بین دو لحظه از رابطه ی به دست میآید.
پاسخ:
شتاب ثابت
27) در حرکت شتابدار بر خط راست، سرعت لحظه ای برابر ……… بر نمودار مکان - زمان در آن لحظه است.
پاسخ:
شیب خط مماس
28) اندازهی مساحت بین نمودار شتاب - زمان با محور زمان بین دو لحظه برابر ……… بین آن دو لحظه است.
پاسخ:
تغییر اندازه ی سرعت
29) در حرکت ……… ، شتاب متوسط با شتاب لحظه ای برابر است.
پاسخ:
با شتاب ثابت
30) در نمودار شکل زیر، در بازه ی صفر تا ……… ثابت و در بازه ی تا شتاب ……… است.
پاسخ:
شتاب ـ صفر
31) در حرکت شتابدار، شتاب لحظه ای برابر شیب ……… بر نمودار ……… است.
پاسخ:
خط مماس ـ سرعت ـ زمان
32) در سقوط آزاد، شتاب حرکت در راستای ……… و سوی آن به سمت ……… است.
پاسخ:
قائم ـ زمین (پایین)
33) در سقوط آزاد، سرعت در هر نقطه به هنگام بالا رفتن و برگشتن به آن نقطه ……… و ……… است.
پاسخ:
هم اندازه ـ غیرهم جهت
34) اگر متحرکی در مسیر مستقیم، در زمانهای مساوی مسافت های مساوی را طی کند، حرکت آن الزاماً یکنواخت است.
درستO نادرستO
پاسخ:
نادرست؛ (ممکن است متحرک در بازههای زمانی مسافتهای یکسانی را طی کند ولی در این بازهها سرعت تغییر کرده باشد.)
35) در حرکت بر خط راست با شتاب ثابت، بزرگی جابه جایی در هر ثانیه نسبت به یک ثانیهی قبل از آن به اندازهی بزرگی شتاب حرکت اختلاف دارد.
درستO نادرستO
پاسخ:
درست؛ (در حرکت با شتاب ثابت، جابه جاییهای متحرک در زمانهای مساوی و متوالی، تشکیل تصاعد عددی میدهند که قدر نسبت آن است. به ازای قدر نسبت این تصاعد برابر است.)
36) در حرکت برروی خط راست، کمیتهای برداریِ مکان، جابه جایی، سرعت و شتاب همه در یک راستا هستند.
درستO نادرستO
پاسخ:
درست؛
37) شتاب لحظهای حد سرعت متوسط است وقتی کهبه سمت صفر میل کند.
درستO نادرستO
پاسخ:
نادرست؛
38) در حرکت یکنواخت بر خط راست، سرعت متوسط در هر بازه ی زمانی با سرعت لحظه ای برابر است.
درستO نادرستO
پاسخ:
درست؛
39) اگر جسمی را با سرعت اولیهی در راستای قائم رو به بالا پرتاب کنیم در نقطهی اوج، سرعت و شتاب آن صفر می شود.
درستO نادرستO
پاسخ:
نادرست؛
40) در پرتاب جسم رو به بالا و در شرایط خلأ، در نقطه ی اوج، جهت سرعت و شتاب عوض می شود.
درستO نادرستO
پاسخ:
نادرست؛
41) در چه صورت نمودار مکان- زمان یک متحرک خط راستی، با شیب ثابت است؟
پاسخ:
در صورتیکه در حرکت بر خط راست سرعت ثابت باشد، نمودار مکان - زمان یک خط راست با شیب ثابت خواهد بود.
42) شکل روبهرو، نمودار مکان- زمان دو متحرک و را که در یک راستا در حرکتاند، نشان میدهد. چه اطلاعاتی را از شکل نمودارها، میتوان بهدست آورد؟ (اندازهی شیب هر دو نمودار یک اندازه است.)
پاسخ:
چون نمودار هر دو متحرک خط راست با شیب ثابت است، هر دو حرکت، یکنواخت بر خط راست است. چون شیب هر دو نمودار به یک اندازه است، اندازهی سرعت آنها یکسان است ولی شیب نمودارمنفی (سرعت متحرکدر خلاف جهت محور) و شیب نمودارمثبت (سرعت متحرکدر جهت محور) است، به عبارت دیگر دو متحرک در یک راستا و به طرف هم در حرکتاند.
دو متحرک در لحظه از کنار هم گذشتهاند و متحرکدر لحظهیاز مبدأ عبور کرده است. در لحظهی صفر دو متحرک در فاصلهی از هم قرار داشتهاند.
43) شتاب متوسط بین دو لحظه و شتاب لحظه ای را به کمک نمودار سرعت - زمان تعریف کنید.
پاسخ:
شتاب متوسط بین دو لحظه برابر شیب خطی است که نمودار سرعت - زمان را در آن دو لحظه قطع کند. شتاب لحظهای برابر شیب خط مماس بر نمودار سرعت - زمان در آن لحظه است.
44) در حرکت بر روی خط راست در چه صورت حرکت یک جسم تندشونده و در چه صورت کندشونده است؟
پاسخ:
در صورتی حرکت تند شونده است که سرعت و شتاب
هم جهت باشند. در صورتیکه سرعت و شتاب غیر همجهت باشند، حرکت کندشونده است. بنابراین، در حرکت تندشونده، شتاب و سرعت یا هر دو مثبت و یا هر دو منفیاند و در حرکت کندشونده، یکی مثبت و دیگری منفی است.
45) شیب خط مماس بر نمودار مکان - زمان در هر نقطه و اندازهی مساحت بین نمودار سرعت- زمان با محور زمان بین دو لحظه معرف چه کمیتهایی هستند؟
پاسخ:
شیب خط مماس بر نمودار مکان - زمان در هر نقطه معرف اندازهی سرعت در آن نقطه است. اندازهی مساحت بین نمودار سرعت- زمان با محور زمان، برابر اندازهی جابه جایی بین دو لحظه است.
46) منظور از سقوط آزاد چیست؟ در سقوط آزاد چه وقت حرکت کندشونده و چه وقت تندشونده است؟
پاسخ:
وقتی جسمی در راستای قائم رو به بالا پرتاب شود یا در راستای قائم سقوط کند و در ضمن حرکت فقط نیروی گرانش بر آن وارد شود، حرکت آن را سقوط آزاد مینامیم. در سقوط آزاد اگر جسم رو به بالا پرتاب شود، حرکت آن کندشونده و اگر حرکت به طرف زمین باشد، حرکت آن تندشونده است.