ویژگی‌های وحی

ویژگی‌های وحی

الف: آگاهی فرابشری
از برخی آیاتی که عنوان شد یکی از خصوصیات این آموزه الهی به دست آمد. این نکته اشاره شد که وحی یک آگاهی معمولی نیست. وحی یک آگاهی برخواسته از تدبیر عقلانی انسان نیست و یک دانش برخواسته از نبوغ انسانی نیست. و نیز وحی یک آگاهی درونی و تجلی سلوک و مکاشفه انسان نمی‌باشد. بلکه وحی رسالی یک آگاهی فرابشری است وحی یک تعلیم قدسی و ملکوتی است. و آگاهی است که ویژگی‌های آگاهی و دانش بشری را ندارد. وحی آ‌موزه غیبی است و برخواسته از اندیشه و عرفان و تجربه پیامبر نیست و اصولاً پیامبر یک واسطه بیش نیست این چنین نیست که دست‌آوردهای وحی در اختیار پیامبر باشد. وحی آموزه‌ای است که از جانب خدای سبحان از ملکوت به پیامبر متجلی می‌شود: )اِنَّک لَتلَقَی القُرآنَ من لَدُن حکیمِ علیمٍ( (نمل، 6)؛ «تو قرآن را از نزد خدای حکیم و علیم دریافت می‌کنی. فرشته، وحی را از غیب بر پیامبر نازل می‌کند».
)نَزَلَ بِهِ‌ الرُوحُ الأمینَ‌ علی قَبلک لتَکُونَ‌ منَ‌المُنذرین( (شعراء، 194)؛ «قرآن را جبرئیل روح‌الامین بر قلب تو فرود آورده تا تو از بیم‌دهندگان باشی. پیامبر در این آگاهی نقشی ندارد و تنها واسطه است».
)قالَ الَّذینَ‌ لایرجُونَ لقاءَ‌نا اِئتِ‌ بِقُرآنِ غَیرِ هذا اَو بدلهُ‌ قُل ما یکُونُ لی اَن اُبدلَهُ من تلقاءِ‌ نَفسی اِن أتَبِعُ الاّ ما یُوحی اِلیَّ( (یونس، 15)؛ «آنانکه به قیامت ایمان ندارند به پیامبر می‌گفتند قرآنی غیر از این قرآن بیاور و یا این قرآن تبدیل به قرآن دیگر کن! در جواب آنها بگو که من از نزد خود اختیاری ندارم که تبدیل کنم من آنچه را که وحی است پیروی می‌کنم».
)قُل اَنزلَهُ‌ الذی یعلَم السر فی السمواتِ وَالأرضِ( (فرقان، 6)؛ «بگو قرآن را آن کسی که پنهان را در آسمان‌ها و زمین می‌داند نازل کرده است».
)فَاعلَمُوا اَنَّما اُنزِلَ‌ بِعلمِ اللهِ( (هود، 14)؛ «بدانید قرآن با علم الهی نازل شده است و از علم الهی نشأت گرفته است».
)و کَذالک اَوحینا اِلَیک روُحاً‌ من اَمرِنا ما کُنتَ‌ تَدری ما الکتابُ ولا الایمانُ( (شوری، 52)؛ «و آنچنان وحی بر تو کردیم بوسیله فرشته وحی به دستور ما اگر وحی نبود نه کتاب خدا را (قرآن) می‌شناختی و نه می‌دانستی ایمان چگونه است».
)و علَّمک ما لَم تَعلَمُ( (نساء، 113)؛ «خدا به شما آموخت آموزه‌هایی که هیچگاه خودت آن را یاد نمی‌گرفت».
این تحلیل وحی از زبان وحی است و خود را اینگونه معرفی می‌کند که یک تعلیم قدسی و غیبی و الهی است که از ملکوت بر پیامبر ارزانی می‌شود پیامبر نقش واسطه را دارد، وحی آموزه غیبی محض است: )اِن هُوَ‌ اِلاّ وَحی یوُحی( (نجم، 4)؛ «قرآن جز وحی الهی نیست».
وحی را نمی‌توان با دانش‌های بشری مقایسه کرد زیرا وحی آگاهی فرابشری است و لذا کاستی‌ها و سایر ویژگی‌های دانش بشری را ندارد.
ب: مصون از تردید
از ویژگی‌های مهم دیگر وحی این است که چون یک تعلیم قدسی و فراتر از دانش بشری است تردید و خطا که دو ویژگی آگاهی‌های بشری است در آن راه ندارد که با توضیحی که داده می‌شود چگونگی این ویژگی آشکار خواهد شد.