قرآن در کامپیوتر
دانلود نرم افزار های قرآنی یه صورت رایگانقرآن در کامپیوتر
دانلود نرم افزار های قرآنی یه صورت رایگانیک روش تزریقی پیشگیری از بارداری
در ادامه مطلب یک روش تزریقی پیشگیری از بارداری با استفاده از
آمپول دپومدروکسی پروژسترون استات گنجانده شده است
آمپول دپومدروکسی پروژسترون استات
Depo Medroxy Progestrone Acetate
توضیح روش:
DMPA، یک روش تزریقی پیشگیری از بارداری است. آمپول DMPA حاوی ماده موثره دپومدروکسی پروژسترون استات بوده و سه ماه از بارداری پیشگیری می نماید. ارائه خدمت این روش توسط کارکنان بهداشتی دوره دیده، صورت می گیرد.
مکانیسم عمل:
1. جلوگیری از تخمک گذاری،
2. دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم از طریق افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم،
3. تاثیر بر مخاط داخلی رحم ( اندومتر).
اثربخشی:
اثربخشی این روش در سال اول استفاده بیش از 99.7% است.
مزیت ها:
§ اثربخشی بالا،
§ آسانی استفاده،
§ فاصله های استفاده نسبتا" طولانی مدت (هر 3 ماه یک بار)،
§ مناسب برای افرادی که با استفاده مداوم و هرروزه از یک روش مشکل دارند (افراد فراموشکار، کوچ نشین، عقب ماندگان ذهنی و ....)،
§ کاهش ابتلا به سرطان های اندومتر و تخمدان، بیماری های التهابی لگن (PID)، کم خونی، فیبروم رحم، اندومتریوز، حاملگی خارج از رحم (EP، به خاطر جلوگیری از تخمک گذاری)[1]، کاندیدیازیس واژن، سندرم قبل از قاعدگی (PMS)، درد زمان قاعدگی و متیل اشمرز،
§ افزایش ندادن عوارض استروژنی بدلیل نداشتن استروژن،
§ مناسب برای افراد مبتلا به دیابت و بیماری تیرویید،
§ قابل استفاده از سن 16 سالگی،
§ قابل استفاده در دوران شیردهی،
§ افزایش شیر مادر،
§ تداخل نداشتن با تماس جنسی،
§ عدم نیاز به قطع مصرف قبل از اعمال بزرگ جراحی،
§ مناسب برای بیماران تشنجی(اگر با مصرف داروهایی مانند کاربامازپین و فنی تویین هم زمان نباشد.)
عیب ها:
§ تاخیر در بازگشت باروری،
§ لزوم تزریق در فاصله های زمانی سه ماهه،
§ عدم پیشگیری از بیماری های مقاربتی از جمله ایدز،
§ احتمال افزایش وزن،
§ اختلالات قاعدگی.
عوارض شایع و چگونگی برخورد با آن ها:
1. اختلالات قاعدگی (لکه بینی، آمنوره و خونریزی نامرتب): خونریزی نامرتب رحمی معمولا" در ماه های اول مصرف دیده شده و در عرض 3-2 ماه اول از بین رفته و یا کاهش می یابد ( شایان ذکر است که رفع این عارضه گاه نیازمند زمانی معادل 12-6 ماه خواهد بود). در صورتی که خونریزی نامرتب رحمی برای فرد مزاحمت ایجاد کند، باید او را برای بررسی بیشتر به متخصص زنان معرفی نمود.
اگر دلیل خونریزی تزریق DMPA باشد، کپسول مفنامیک اسید (250میلی گرمی) روزی سه بار و در هر بار دو عدد، تا 5 روز تجویز می گردد. در صورت بهبود نیافتن و یا وقوع خونریزی به هر دلیل دیگر ( بجز تزریق DMPA) ارجاع به متخصص زنان ضرورت دارد.
اگر آمنوره از ابتدای تزریق آمپول ایجاد شود، نیاز به درمان نداشته و صرفا باید به فرد اطمینان خاطر داده شود. بررسی احتمال بارداری به شرط این که فرد پس ازتزریق آمپول، خونریزی قاعدگی منظم داشته و بعدا دچار آمنوره شده باشد، لازم است.
2. افزایش وزن: افزایش وزن بیشتر به دلیل آثار هورمون پروژسترون، افزایش اشتها و مصرف بیشتر مواد غذایی و ایجاد یک اثر آنابولیک است و معمولا تا دو کیلوگرم در سال اول استفاده از DMPA گزارش شده است. این افزایش وزن با احتباس مایعات همراه نیست[2]. مشکل افزایش وزن با رعایت رژیم غذایی[3] و ورزش[4] قابل رفع است.
عوارض غیرشایع و چگونگی برخورد با آن ها:
این عارضه ها ممکن است هرگز مشاهده نشده و یا خیلی به ندرت مشاهده شود. اگر این عارضه ها مشاهده شود، ارجاع ضروری است. عارضه های غیرشایع DMPA عبارت هستند از:
1. تغییر خلق ( بی خوابی و افسردگی): ارجاع به متخصص زنان.
2. حساس شدن پستان ها: با استفاده از پستان بندهای مناسب[5] و مسکنهای معمولی برطرف می گردد. در غیر این صورت ارجاع به ماما ودرصورت نیاز ارجاع به متخصص زنان ضروری است.
3. سردرد و گیجی: ارجاع به متخصص زنان.
4. نفخ شکم: ارجاع به پزشک مرکز.
5. کاهش میل جنسی: ارجاع به روانپزشک.
6. تاخیر در برگشت باروری: ارجاع به متخصص زنان.
7. بروز سرطان پستان: ارجاع به متخصص جراحی،
8. حساسیت: این عارضه بسیار نادر است. توصیه می شد که استفاده کنندگان از DMPA بلافاصله واحد ارایه خدمت را ترک نکنند و در صورت بروز علایمی که می تواند نشان دهنده حساسیت باشد، مانند احساس خارش در محل تزریق، این علایم را گزارش کنند[6]. درصورت بروز حساسیت به DMPA، اقدام لازم متناسب با شدت حساسیت ایجاد شده انجام خواهد شد.
موارد منع مصرف مطلق:
§ بارداری،
§ سرطان پستان،
§ خونریزی واژینال بدون علت مشخص،
§ اختلالات شدید انعقادی،
§ سابقه تومور (آدنوم) کبدی ناشی از مصرف هورمون های استرویید جنسی،
§ ترومبوآمبولی و یا سابقه آن،
§ سابقه سکته مغزی،
§ فشارخون کنترل نشده.
موارد منع مصرف نسبی[7]:
§ بیماری کبدی،
§ بیماری شدید قلبی عروقی،
§ تمایل به برگشت سریع باروری،
§ مشکلات مرتبط با تزریق (ترس،...)،
§ افسردگی شدید،
§ فشار خون کنترل شده،
§ دیابت با ضایعه عروقی و یا ابتلای به دیابت به مدت بیست سال یا[8] بیشتر[9] از آن[10]،
§ سابقه مول،
§ سن کمتر از 16 سال[11].
زمان شروع استفاده از DMPA:
1. در زمان قاعدگی: اولین تزریق (شروع استفاده از روش) در یکی از پنج روز اول قاعدگی انجام و تا یک هفته نیز از یک روش کمکی مانند کاندوم استفاده می شود.
2. مادران غیر شیرده:
1) پس از زایمان: اولین تزریق DMPA بلافاصله پس از زایمان یا تا 3 هفته پس از آن امکان پذیر بوده و نیازی به برگشت قاعدگی نیست.
2) پس از سقط: اگر متقاضی خدمت DMPA را به عنوان روش پیشگیری از بارداری انتخاب کند، استفاده از آن تا 5 روز بعد از سقط سه ماهه اول یا دوم امکان پذیر است. تزریق DMPA پس از این فاصله زمانی (5 روز) منوط به دریافت پاسخ منفی تست بارداری β-HCG از آزمایشگاه و رعایت سایر شرایط خواهد بود.
3. مادران شیرده:
1) درصورت قاعده نشدن و تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر و انتخاب DMPA بعنوان روش پیشگیری از بارداری، مصرف DMPA باید 6 هفته پس از زایمان آغاز گردد.
2) در صورت قاعده شدن، تزریق باید در یکی از پنج روز اول قاعدگی انجام شده و تا یک هفته نیز از یک روش کمکی، مانند کاندوم استفاده شود.
3) به دنبال قطع یک روش: اگر فرد در پنج روز اول دوران قاعدگی مراجعه کند، می توان بلافاصله DMPA را تزریق نمود، درغیراین صورت تا فرا رسیدن دوره قاعدگی بعدی (برای تزریق DMPA) کاندوم در اختیار فرد قرار داده خواهد شد.
چگونگی استفاده از DMPA:
1. یک آمپول 150 میلی گرمی DMPA هر 3 ماه یکبار تزریق می گردد. اگر متقاضی در محدوده فاصله زمانی 2 هفته زودتر و یا 2 هفته دیرتر از موعد مقرر مراجعه نماید، می توان ضمن تاکید بر لزوم رعایت زمان تعیین شده، DMPA را تزریق کرد.
2. قبل از تزریق و برای بوجود آوردن سوسپانسیون یکنواخت، باید ویال یا آمپول را به شدت تکان داد.
3. تزریق DMPA عضلانی (بالای عضله بازو یا باسن) و عمیق (با استفاده از سرسوزن بلند) است. محل تزریق نباید ماساژ داده شود.
آزمایش ها و معاینه های لازم :
1. اندازه گیری و ثبت وزن در هر مراجعه[12].
2. اندازه گیری و ثبت فشار خون. (فشار خون کنترل شده از موارد منع مصرف نسبی است. در پیگیری ها، فشارخون سالانه اندازه گیری شود[13] و به تغییر فشار خون دقت شود.)
3. انجام پاپ اسمیر( بر اساس دستورالعمل کشوری).
4. اندازه گیری لیپوپروفایل(یکبار). اگر LDL پایه متقاضی خدمت از200میلی گرم در دسی لیتر بیشتر بوده و دو فاکتور خطر عروقی و یا اختلالات نادر لیپیدی مانندFAMILIAL HYPER CHOLESTROLEMIA وجود داشته باشد، آغاز استفاده از روش توصیه نمی شود.
5. کنترل سالانه لیپیدهای سرم[14].
توجه: اگر انجام آزمایش و معاینه های فوق در اولین مراجعه ممکن نباشد، می توان اولین نوبت آمپول را تزریق کرد. باید به خاطر داشت که انجام بررسی های یادشده در فاصله زمانی سه ماه پس از تزریق اول ضرورت دارد.
هشدارها و چگونگی برخورد با آن ها:
بروز هر یک از علائم زیر نشان دهنده ضرورت مراجعه فوری به پزشک[15] است.
1. افزایش فشار خون (در حدی که نیازمند درمان باشد)،
2. تاخیر قاعدگی (در فردی که حین استفاده از DMPA قاعدگی مرتب داشته است)،
3. زردی چشم و پوست،
4. سردرد شدید همراه با تاری دید،
5. خونریزی شدید یا طولانی (در هنگام قاعدگی یا جز آن).
موارد قابل توجه در پیگیری ها و مراجعه های بعدی:
§ در صورت تاخیر بیش از 2 هفته برای تزریق بعدی و وجود قاعدگی ماهیانه درطول استفاده از این روش، بررسی احتمال بارداری و تذکر به استفاده از یک روش دیگر (مانند کاندوم) تا قاعدگی بعدی ضروری است. درصورت وجود آمنوره به دلیل تزریق آمپول و تاخیر بیش از 2 هفته، تزریق بعدی پس از دریافت پاسخ منفی آزمایش بررسی بارداری، انجام خواهد شد.
§ در موارد قطع قاعدگی (آمنوره)[16] در استفاده کنندگان از روش، اطمینان دادن به فرد در ارتباط با عادی و بی خطربودن این مسئله (قطع خونریزی ماهانه-آمنوره) و اینکه این حالت در اغلب استفاده کنندگان از DMPA در طول زمان اتفاق می افتد[17]، ضروری است. هیچ دلیلی برای قطع استفاده از DMPA به دلیل تداوم آمنوره وجود ندارد[18]. همچنین فرد باید مطمئن شود که قطع قاعدگی دلیل وجود بارداری یا ازبین رفتن توان باروری نخواهد بود[19]. در صورتی که قطع قاعدگی برای فرد آزاردهنده باشد، باید نسبت به تعویض روش پیشگیری از بارداری اقدام کرد[20].
§ در صورت بروز لکه بینی یا خونریزی بین دوره های قاعدگی، باید گیرنده خدمت از عادی، شایع و بی خطر بودن این عارضه اطمینان داشته باشد. اگر خونریزی ادامه پیدا کند، گیرنده خدمت باید به مراکز مربوطه ارجاع شود.(بخش برخورد با عوارض شایع)
§ خونریزی قاعدگی شدید یا طولانی (خونریزی قاعدگی شدید یا طولانی: مقدار خونریزی یا مدت آن دو برابر معمول باشد) نادر، اما مهم و نیازمند توجه پزشکی است. در این موارد می توان برای پیشگیری از آنمی، به گیرنده خدمت خوردن روزانه یک قرص آهن در دوران خونریزی و خوردن غذاهای آهن دار مانند گوشت و جگر پرندگان و گوساله و نیز خوردن حبوبات را پیشنهاد کرد[21].
§ سابقه سردرد شدید(میگرن)، مانع استفاده از DMPA نیست. اگر مصرف DMPA با شروع و یا تشدید سردرد، تاری دید، از بین رفتن موقت بینایی، برق زدن در چشم( فلاشینگ)، دیدن خطوط زیگزاگی و یا اختلال در تکلم و حرکت همراه گردد، استفاده از یک روش غیر هورمونی توصیه می شود. همچنین برای آغاز درمان مناسب، ارجاع این فرد ضرورت خواهد داشت.
§ اگر مشکلی وجود نداشته باشد و فرد مایل به ادامه استفاده از DMPA باشد، ضمن ارائه خدمت مطابق دستورالعمل، به فرد تذکر داده می شود که پس از سه ماه، برای تزریق نوبت بعدی (تزریق در فاصله 14 + 90 روز انجام پذیر است) مراجعه نماید. در تداوم استفاده از DMPA باید به این نکته توجه داشت که: DMPA باعث کاهش تراکم مواد معدنی استخوان می شود. اگر استفاده از DMPA به فاصله دو تا سه سال پیش از یائسگی قطع شود، تراکم مواد معدنی استخوان پس از این فاصله 3-2 ساله به اندازه ای خواهد بود که با افرادی که از DMPA استفاده نکرده اند، قابل مقایسه است. بنابراین در تداوم استفاده از DMPA در زنان 45-18 ساله که واجد شرایط برای استفاده از آن هستند، نباید هیچ محدودیتی اعمال شود[22].
§ در هر مراجعه برای تزریق بعدی باید رضایت از روش، شکایت ها، هشدارها و عارضه ها مورد سوال و بررسی قرار گیرد.
استفاده از DMPA پیش از زایمان اول :
ممکن است باعث تاخیر در بازگشت باروری شود[23].
حاملگی هم زمان با استفاده از DMPA :
اگر هم زمان با استفاده از DMPA بارداری اتفاق بیافتد، احتمال افزایش مرگ و میر نوزادی و نئوناتال به علت کاهش وزن هنگام تولد (IUGR) وجود دارد. بنابراین در بارداری های هم زمان با استفاده از این روش، نیاز به دقت بیشتر در مراقبت ها و (در صورت لزوم) ارجاع به متخصص زنان است.
برگشت باروری پس از قطع روش:
1. ممکن است بازگشت باروری در کاربر DMPA پس از قطع استفاده از روش با تاخیر مواجه گردد، این تاخیر بطور معمول حدود 9-8 ماه پس از آخرین تزریق بطول می انجامد.
2. تزریق DMPA ناباروری دایمی ایجاد نمی کند.
3. اگر فرد نخواهد باردار شود و نیز مایل به ادامه استفاده از DMPA نباشد، علیرغم تاخیری که در بازگشت باروری با استفاده از DMPA پس از پایان مدت 3 ماهه وجود دارد، باید از یک روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده نماید.
[1] براساس سوال 93-5 صفحه 306 از کتاب Contraception your questions answered, 3rd Edition, John Guillebaud, 2000 جلوگیری از تخمک گذاری مهم ترین عامل در پیشگیری از EC است.
[2]براساس سوال 96-5 صفحه 309 از کتاب Contraception your questions answered, 3rd Edition, John Guillebaud, 2000 به دلیل عدم احتباس مایعات، استفاده از دیورتیک ها تاثیری ندارد.
[3] براساس صفحه 75 از کتاب Family Planning, A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS, WHO, 2007.
[4] براساس صفحه های 481 و 482 از کتاب CONTRACEPTIVE TECHNOLOGY, 18TH REVISED EDITION, 2004 کنترل رژیم غذایی و ورزش از راه های مهم کنترل افزایش وزن ناشی از DMPA است.
[5]براساس صفحه 432 از کتاب CONTRACEPTIVE TECHNOLOGY, 18TH REVISED EDITION, 2004 استروژن و پروژسترون هر دو بر پستان تاثیر می گذارند. اندازه پستان در فاز لوتئال بطور متوسط تا 20 درصد بدلیل انگورجمنت وریدها و لنفاتیک ها افزایش می یابد. استروژن بافت چربی پستان را هیپرتروفیه کرده و آن را بزرگ می کند. این اتفاق در زنان زایمان نکرده شدیدتر است. تقریبا 30% خانمه درد و حساسیت پستان را با مصرف قرصهای ترکیبی تجربه می کنند. استفاده از یک سینه بند مناسب توصیه می شود. استفاده از قرصهای با مقادیر کمتر استروژن و پروژسترون (یا هر کدام از آنها) برای این افراد کمک کننده است. ص 432
[6] براساس صفحه های 470 و 481 از کتاب CONTRACEPTIVE TECHNOLOGY, 18TH REVISED EDITION, 2004 و صفحه 208 از کتاب A Clinical Guide For Contraception, Fourth Edition, Leon Speroff, Philip D. Darney, 2005.
[7] براساس صفحه 3 از بخش Progestogen – only contraceptives کتاب MEDICAL ELIGIBILITY CRITERIA FOR CONTRACEPTIVE USE, Third edition, 2004, WHO، چاقی و نمایه توده بدنی بیشتر از 30 از موارد منع مصرف مطلق یا نسبی برای استفاده از DMPA نیست. همچنین براساس سوال 118-5 صفحه 321 از کتاب Contraception your questions answered, 3rd Edition, John Guillebaud, 2000 ، چاقی، با توجه به اجتناب ناپذیر بودن افزایش وزن، از موارد منع مصرف نسبی است.
[8] همچنین براساس بند 4 سوال 118-5 صفحه 321 از کتاب Contraception your questions answered, 3rd Edition, John Guillebaud, 2000 ، دیابت با آسیب بافتی از موارد منع مصرف نسبی است.
[9] براساس صفحه های 10 و 11 از بخش Progestogen – only contraceptives کتاب MEDICAL ELIGIBILITY CRITERIA FOR CONTRACEPTIVE USE, Third edition, 2004, WHO، منع مصرف مطلق برای افراد دیابتی در متقاضیان استفاده از DMPA وجود ندارد.
[10] براساس نامه شماره 1355/ الف/غ مورخ 20/2/1384 رییس محترم انجمن متخصصین غدد درون ریز و متابولیسم ایران، در استفاده از DMPA برای بیماران دیابتی منع مصرف مطلق وجود ندارد و بطور کلی مصرف DMPA با رعایت نکات لازم بی خطر است و حتی در مواردی که قرص های ترکیبی پیشگیری از بارداری با منع مصرف روبرو است، می توان به عنوان جایگزین کم خطرتر از آن استفاده کرد.
[11] مصرف آن در افراد زیر 16 سال، با توجه به احتمال اثر منفی بر رشد استخوانی توصیه نمی شود.
[12] براساس سوال 125-5 صفحه 325 از کتاب Contraception your questions answered, 3rd Edition, John Guillebaud, 2000 ، فشارخون در فاصله های یک ساله اندازه گیری می شود. اندازه گیری وزن در سال اول در هر مراجعه برای تزریق انجام شده و پس از گذشت یک سال، درصورت ثابت ماندن، براساس درخواست مراجعه کننده اندازه گیری خواهد شد.
[13]براساس صفحه 74 از کتاب Family Planning, A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS, WHO, 2007 کنترل فشارخون استفاده کنندگان از DMPA در فاصله های یک ساله انجام خواهد شد.
[14] براساس نامه شماره 1355/ الف/ غ مورخ 20/2/1384 رییس محترم انجمن متخصصین غدد درون ریز و متابولیسم ایران مصرف DMPA سبب اختلال در کنترل قند نمی شود. معهذا تغییراتی مانند کاهش LDL و افزایش HDL گزارش شده است که گاهی موقتی است. به هرصورت توصیه می شود که درصورت مصرف طولانی مدت DMPA، لیپیدهای سرم سالانه چک شوند.
[15] براساس صفحه 484 از کتاب CONTRACEPTIVE TECHNOLOGY, 18TH REVISED EDITION, 2004.
[16]براساس صفحه 207 از کتاب A Clinical Guide For Contraception, Fourth Edition, Leon Speroff, Philip D. Darney, 2005 حدود 55% استفاده کنندگان از DMPA در پایان سال اول مصرف دچار آمنوره می شوند.
[17]براساس صفحه 75 از کتاب Family Planning, A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS, WHO, 2007
[18]براساس صفحه 20-7 از کتاب The Essentials of Contraceptive Technology, A Handbook for Clinic Staff, WHO, 2005.
[19]براساس صفحه 15-7 از کتاب The Essentials of Contraceptive Technology, A Handbook for Clinic Staff, WHO, 2005.
[20]براساس صفحه 75 از کتاب Family Planning, A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS, WHO, 2007
[21] براساس بند چهارم، صفحه 76 از کتاب Family Planning, A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS, WHO, 2007
[22]به استناد بیانیه WHO درباره آمپول DMPA و تاثیر آن بر سلامت استخوان (نامه شماره 3426/2 ب مورخ 30/5/1384 دفتر سلامت خانواده و جمعیت):
http://www.who.int/reproductive-health/family-planning/bone-health.html
و صفحه 80 از کتاب Family Planning, A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS, WHO, 2007
[23] با توجه به اینکه برگشت باروری پس از تزریق DMPA معمولا 9-8 ماه بطول می انجامد، باید به افرادی که فرزند نداشته و خواهان استفاده از این روش هستند، در مشاوره پیش از استفاده از روش بر این مسئله تاکید بیشتری گردد.
